Mỗi người trong chúng ta đều có cá tính, sở thích, thị hiếu khác nhau, trẻ em cũng thế. Và do đó, chúng cũng sẽ có cách học khác nhau. Giáo viên và các bậc phụ huynh cần hiểu biết và đánh giá đúng những sự khác biệt này. Thông qua quan sát, các bậc cha mẹ, thầy cô có thể biết được con mình, học trò mình có dạng nổi trội về mặt nào theo Lý thuyết đa trí tuệ và chúng ta có thể phát triển các hoạt động phù hợp để phát triển khả năng của đứa bé.
Các loại trí tuệ theo phân loại của Howard Gardner
Bé là người có thể học tập thông qua ngôn ngữ / lời nói (verbal)
- Nhạy cảm với ngữ nghĩa, nhịp điệu, âm thanh của các từ.
- Bé thích thú với việc kể chuyện và viết lách.
- Thích đọc, thơ ca, truyện cười và thích thú khi chơi với các trò đố chữ, giải đáp các câu đố, …
+ Gợi ý cho các bậc cha mẹ và giáo viên
- Hãy cùng đọc với con của bạn.
- Hãy lắng nghe con của bạn một cách chăm chú về những câu hỏi, mối bận tâm, những trải nghiệm của chúng.
- Khuyến khích con bạn kể cho bạn nghe những câu chuyện mà chúng vừa đọc hoặc chia sẻ với bạn những gì chúng vừa viết ra (một máy thu âm sẽ là một phương tiện rất hữu ích).
- Cho trẻ cơ hội tham viếng các thư viện công cộng hoặc các nhà sách.
- Cho trẻ tham gia viết báo tường của lớp.
Bé là người có thể học tập thông qua phân tích logic / toán học (logical)
- Thích chơi các trò chơi liên quan đến các con số, trò chơi ghép hình, giải quyết vấn đề, làm các thử nghiệm/thí nghiệm.
- Có kỹ năng lập luận tốt và biết đặt các câu hỏi có tính logic.
- Thích các trật tự và những chỉ dẫn tuần tự từng bước.
+ Gợi ý cho các bậc cha mẹ và giáo viên
- Hãy để cho trẻ được làm các thí nghiệm/ thử nghiệm.
- Hãy nhờ con bạn giúp bạn bỏ các bánh bạn làm vào lò nướng hoặc tạo ra các màu sơn mới bằng cách trộn các màu sơn có sẵn.
- Chỉ cho con bạn cách sử dụng máy tính (calculator)
- Yêu cầu con bạn giúp bạn xếp đặt bàn ăn, sắp xếp quần áo hoặc sắp xếp ngăn bàn.
- Chơi các loại cờ như cờ vua, cờ tướng, carô, …
- Yêu cầu trẻ giải các bài toán mẫu cho lớp xem.
Bé là người có thể học tập thông qua thị giác / hình ảnh (visual)
- Thích tạo ra các hoa văn, hình vẽ và cần có sự kích thích về thị giác.
- Bé hay mơ mộng.
- Có năng khiếu về nghệ thuật.
+ Gợi ý cho các bậc cha mẹ và giáo viên
- Cho phép trẻ sáng tạo với các mẫu nghệ thuật, thủ công.
- Thầy cô có thể nhờ bé phụ làm những mẫu thủ công cho lớp, tham gia việc trang trí báo tường, …
- Cho trẻ các cơ hội để giải quyết các câu đố hoặc phát minh .
- Để trẻ tự thiết kế một góc vui chơi của riêng mình trong phòng của chúng.
- Tham quan các bảo tàng nghệ thuật.
- Cho trẻ sử dụng một máy chụp hình để chụp hình các thành viên trong gia đình, bạn bè của trẻ.
- Cung cấp cho bé các công cụ nghệ thuật khác nhau như bút chì, sơn, bút đánh dấu.
Bé là người có thể học tập thông qua âm nhạc (musical)
- Thích chơi các nhạc cụ, thích hát hò, gõ trống
- Thích các âm thanh như giọng nói, âm thanh tự nhiên, âm thanh từ nhạc cụ.
- Học dễ dàng hơn nếu có bật nhạc hoặc có các vật gì đó gõ nhịp.
+Gợi ý cho các bậc cha mẹ và giáo viên
- Cho phép con bạn lựa chọn các bản nhạc tại cửa hàng bán băng đĩa nhạc.
- Khuyến khích trẻ hát theo hoặc vỗ tay theo nhịp điệu một bản nhạc.
- Nếu có thể, cho trẻ tham gia vào các buổi học âm nhạc.
- Cho trẻ có cơ hội được đi tham dự các buổi trình diễn âm nhạc hay hòa nhạc.
- Nhờ bé cùng tham gia và hướng dẫn các bạn trong lớp hát một bài, hoặc tham gia đội văn nghệ.
Bé là người có thể học tập thông qua vận động (physical)
- Bé khỏe mạnh và năng động.
- Thích đóng kịch, khiêu vũ, thể hiện bản thân với những hành động và chuyển động của cơ thể (hip hop, …).
- Học tập thông qua các chuyển động của cơ thể và thông qua việc chạm vào và cảm giác về sự vật.
- Sử dụng các chuyển động, cử chỉ, điệu bộ và các biểu hiện cơ thể để học hỏi và giải quyết vấn đề.
+ Gợi ý cho các bậc cha mẹ và giáo viên
- Cho trẻ tham gia vào các hoạt động khiêu vũ, đóng kịch, thể thao.
- Cung cấp các hoạt động thực nghiệm lôi cuốn.
- Đi bộ, chạy bộ, chơi tennis, đạp xe,…cùng gia đình.
- Giáo viên thể dục có thể nhờ trẻ làm các động tác thể dục mẫu cho cả lớp.
Bé là người có thể học tập thông qua hoạt động hướng ngoại (extrovert)
- Trẻ là người thích giao tiếp xã hội.
- Có thể “đọc” được các cảm xúc và cách cư xử của người khác.
- Là nhà lãnh đạo xuất sắc và thích tham gia đội nhóm.
- Có thể giúp đỡ bạn cùng tuổi và làm việc hợp tác với những người khác.
+ Gợi ý cho các bậc cha mẹ và giáo viên
- Chơi những trò chơi gia đình.
- Khuyến khích con bạn tham gia vào các hoạt động nhóm.
- Khuyến khích thảo luận và giải quyết vấn đề.
- Giao cho trẻ vai trò quản lý nhóm khi chia nhóm học tập trong lớp.
Bé là người có thể học tập thông qua hoạt động hướng nội (introvert)
- Thích làm việc độc lập
- Biết tự động viên, khuyến khích bản thân và thích các hoạt động một mình.
- Thường tách ra và không đi theo xu hướng của đám đông.
- Có khả năng hiểu cảm xúc, động lực và tâm trạng của mình.
+ Gợi ý cho các bậc cha mẹ và giáo viên
- Cho trẻ có thời gian làm việc và chơi một mình.
- Yêu cầu trẻ hãy tạo ra vài thứ gì đó cho toàn gia đình để trẻ có cơ hội làm việc mình thích.
- Khuyến khích trẻ lưu giữ nhật ký hoặc các ghi chép hàng ngày.
Do đó, để có thể giúp mỗi trẻ em phát triển theo đúng thế mạnh của chúng, phụ huynh và giáo viên cần nhìn thấy và hiểu được các cách thức theo đó trẻ sẽ học tốt nhất. Các nhà giáo dục cũng cần cố gắng cung cấp một môi trường học tập mà mọi trẻ em cảm thấy thích thú và thành công.
